Skip to main content
Koffiekennis

Verbeteren van bodemkwaliteit prioriteit voor koffieboeren

By 17 september 2021No Comments

Bij Pure Africa gaan we voor duurzame impact op lokaal niveau, onder andere door het verstrekken van microkredieten. Ook zetten we ons in voor een betere prijs voor koffie door direct in te kopen bij koffiecoöperaties waar we nauw mee samenwerken. Wij geloven in een eerlijke keten. Waarin iedereen verdient naar de waarde die hij of zij toevoegt. Omdat het klimaat verandert en koffieboeren de nadelige gevolgen hiervan ervaren, vertellen we je meer over de impact van klimaatveranderingen op de plantages, irrigatieproblemen en intercropping.

Koffieboeren investeren in bodemkwaliteit

Goede koffie groeit op hoogte in gebieden rond de evenaar. Onze koffiebessen komen uit de mistige heuvellandschappen van Rwanda en Burundi. Ook in Afrika merken koffieboeren de gevolgen van klimaatverandering. Het afgelopen jaar hebben hevige weersomstandigheden grote gevolgen gehad voor de oogst in Rwanda. De regen kwam te laat waardoor bessen te weinig tijd kregen om te rijpen, er ontstond veel schade door hagelstenen (koffiebessen raakten beschadigd) en harde regenbuien werden afgewisseld met extreem droge periodes. Op koffieplantages in de bergen merkten koffieboeren dat de aarde wegspoelt na zulke regenbuien (landdegradatie) en er ontstonden flinke irrigatieproblemen. 

De impact van een landbouwkundige

Dankzij een landbouwkundige – een agronomist – leren koffieboeren hoe ze hun koffieplantages beter kunnen onderhouden en hun oogst kunnen optimaliseren ondanks de invloeden van het klimaat. Zo leert een koffieboer bijvoorbeeld hoe je een koffieboom kunt onderhouden, hoe je om kunt gaan met ziektes en plagen, hoe je de bodem het beste kunt voeden en hoe je op een natuurlijke manier kunt inspelen op de behoeftes van de plantages waardoor minder chemische producten worden gebruikt. De landbouwkundige adviseert onder andere het gebruiken van intercropping systemen en stimuleert biodiversiteit.

De voordelen van intercropping

Intercropping betekent dat je meerdere teeltmethodes toepast op de plantage. Je maakt gebruik van zogenaamde ‘goede buren’, dit zijn gewassen die elkaar versterken en het beste in elkaar naar boven halen. Dat betekent ook dat je de bodem minder uitput om de kwaliteit van de aarde te verbeteren. Door te zorgen voor biodiversiteit kun je meerdere gewassen met elkaar combineren en dat betekent dat je niet alleen koffiestruiken plaatst op je plantage. Door intercropping toe te passen, worden plantages geoptimaliseerd; er wordt nagedacht welke struiken en bomen een ‘goede match’ vormen, hoe diep de wortels gaan en welke voedingsstoffen ze nodig hebben. Koffie wordt daardoor steeds vaker gecombineerd met passiebloemen (later passievruchten om te oogsten), bananenbomen (om schaduw te creëren) en kalebassen (als bodembedekkers). Intercropping op koffieplantages zorgt ervoor dat boeren een extra inkomstenbron genereren, omdat ze verschillende gewassen kunnen oogsten. De bodemstructuur verbetert en het belangrijkste: de kans op het wegspoelen van land na flinke regenbuien wordt veel kleiner. De bodem droogt minder snel uit en de koffiebessen blijven beter beschermd. Ideaal!

Koffiebomen in de schaduw plaatsen

Koffie is van nature een schaduwboom. Door de koffiestruiken te plaatsen in de buurt van bananenbomen, blijven de bessen beschermd tegen de zon, de harde regen en hagel. Je ziet zelfs dat de productie toeneemt, zodra de bomen in de schaduw staan en de productie laag blijft wanneer koffiebomen in de volle zon op een bergwand groeien. 

Oplossingen voor irrigatieproblemen

De irrigatieproblemen ontstonden bij hevige regenbuien, waarbij het water meteen naar het dal ging en niet bleef ‘hangen’ bij de plantages op de berg. Door het graven van kuilen in de buurt van de bomen, kan het water langer blijven ‘hangen’ en is er ook in tijden van droogte water beschikbaar om de plantage te voeden. Via tunnels leiden boeren bijvoorbeeld het water uit hoger gelegen dorpen op de berg met meer kans op wateroverlast naar hun plantage. Door schaduwbomen te planten, droogt de bodem minder snel uit en kalebassen groeien hard; de wortels ervan zorgen dat de aarde vast blijft bij regenval. Bovendien hebben ze grote bladeren, waardoor de bodem vochtig blijft. Na het oogsten van de bessen, gaan boeren bewust ‘mulchen’: de bodem bedekken met organische materialen om de bodemstructuur te bevorderen.

Organic farming

Boeren gaan over op organic farming, waarbij steeds meer organische producten worden ingezet om de bodemkwaliteit te verbeteren. Er wordt gezocht naar slimme oplossingen en biologisch boeren is in opkomst om de impact van klimaatveranderingen te verkleinen. Kale plantages worden verrijkt met andere gewassen; nieuwe struiken, planten en bomen worden gecombineerd om elkaar te versterken en de bodem te verbeteren. Intercropping is een natuurlijke manier om degradatie en irrigatieproblemen tegen te gaan én het zorgt voor nieuwe inkomstenbronnen.

Wij denken niet in belemmeringen, maar zien altijd kansen en mogelijkheden om positieve verandering in gang te zetten. Daarom financieren we boeren regelmatig om een agronoom in te huren met een microkrediet. Dit helpt koffieboeren om te ondernemen en maakt hun plantage beter bestand tegen klimaatverandering.

Coffee. Character. Change.